De VN gaat cybercriminaliteit bestrijden, maar privacygroepen zeggen dat de mensenrechten geschonden zullen worden

VERENIGDE NATIES (AP) — Een wereldwijde deal over het criminele gebruik van computertechnologie gaat door, ondanks zorgen dat het regeringen over de hele wereld in staat zal stellen de mensenrechten te schenden door elektronische communicatie te onderzoeken en privacywaarborgen te omzeilen.

Bijna 200 landen hebben donderdagmiddag het VN-Verdrag tegen Cybercriminaliteit goedgekeurd tijdens een speciale commissievergadering die maanden van ingewikkelde onderhandelingen afsloot. Het verdrag — naar verwachting binnen enkele maanden goedgekeurd door de Algemene Vergadering — creëert een kader voor landen om samen te werken tegen internetgerelateerde misdaden, waaronder de illegale toegang tot en onderschepping van computerinformatie; elektronisch afluisteren en online seksueel misbruik van kinderen.

Net als de ruimte en zelfs delen van de diepzee, is cyberspace een relatief nieuw gebied voor reguliere menselijke activiteiten. Veel overheden en bedrijven doen er alles aan om bij te blijven.

De conventie die later dit jaar op de Algemene Vergadering wordt verwacht, begon een aantal jaar geleden met een Russisch initiatief en critici zeiden dat ze die Russische oorsprongen in veel van de onderdrukkingsvriendelijke taal van het verdrag konden zien. Libertariërs en zakengroepen die bezwaar maakten tegen het verdrag, hielpen de conferentiezaal waar het werd onderhandeld vol te krijgen.

Velen noemden voorbeelden van mogelijke nadelen, zoals de zaak tegen Rappler, een online Filipijns nieuwskanaal dat voormalig president Rodrigo Duterte boos maakte door kritisch te berichten over zijn dodelijke aanpak van illegale drugs en zijn alarmerende mensenrechtenrecord. Opgericht door medewinnaar van de Nobelprijs voor de Vrede in 2021 Maria Ressa, zeiden liberalen dat de site het type is dat wereldwijd kwetsbaar zal worden dankzij het nieuwe verdrag, maar voorstanders, waaronder de regering-Biden, zeiden dat de deal de belangen van de VS en haar bondgenoten weerspiegelt.

Volgens de regering-Biden is er hiermee een evenwicht gevonden tussen privacyoverwegingen en de noodzaak voor elk land om criminele activiteiten overal ter wereld aan te pakken.

“Wij zien deze conventie als een middel om de wereldwijde samenwerking op het gebied van rechtshandhaving uit te breiden,” vertelde een hoge Amerikaanse regeringsfunctionaris die bekend is met het onderhandelingsproces vrijdag aan verslaggevers. De functionaris zei dat het VN-onderhandelingsproces essentiële verbeteringen in het verdrag had mogelijk gemaakt.

“We hebben geprobeerd een evenwicht te vinden en te bereiken, en we vonden dat we een evenwicht hadden bereikt tussen de autoriteiten voor wetshandhaving en mensenrechten”, aldus de functionaris.

Andere deelnemers aan het onderhandelingsproces prezen de goedkeuring van de deal door consensus na meer dan vijf jaar van discussies die werden gekenmerkt door meningsverschillen tussen landen over de vraag of de conventie relatief liberaal zou zijn, of de strengere taal zou bevatten die landen als Iran hadden gevraagd. Vooral bedrijfsgroepen noemden het verdrag te vaag en vatbaar voor misbruik.

Aan de onderhandelingen over het verdrag namen vertegenwoordigers van bijna 200 landen deel, waaronder Amazon, Microsoft, de Internationale Kamer van Koophandel, de Amerikaanse Raad voor Internationale Zaken en andere groeperingen. Zij zien de deal als een dekmantel voor landen om zich te bemoeien met particuliere ondernemingen.

“De deal stelt twee landen in staat om samen te werken bij elke ernstige misdaad met een technologische link”, aldus Nick Ashton-Hart, woordvoerder van het Cybersecurity Tech Accord, een groep van 158 technologiebedrijven.

Volgens particuliere bedrijven, internationale burgerrechtenorganisaties en voorstanders van elektronische vrijheid zou het label van de Verenigde Naties dat aan het verdrag wordt gekoppeld een dekmantel kunnen vormen voor repressieve landen die mensen willen aanpakken die het internet op een manier gebruiken die zij niet prettig vinden.

“Ik denk dat het een blanco cheque is voor misbruik, omdat het een zeer breed toepassingsgebied heeft voor binnenlandse en grensoverschrijdende spionage en bewaking en er een gebrek is aan robuuste checks and balances”, aldus Katitza Rodríguez, beleidsdirecteur voor wereldwijde privacy bij de Electronic Frontier Foundation.

De tekst van de 39 pagina’s tellende VN-conventie begint met een portret van een wereld waarin communicatietechnologie de omvang, snelheid en reikwijdte van “terrorisme en transnationale georganiseerde misdaad” kan vergroten, waaronder de handel in wapens, wapens, mensen en illegale goederen. Het roept op tot “een wereldwijd strafrechtelijk beleid gericht op de bescherming van de samenleving tegen cybercriminaliteit.”

Het verbiedt onder andere elektronisch afluisteren of hacken zonder toestemming van de overheid. Die taal — “zonder recht” — was een van de vele punten die mensenrechtenactivisten probeerden te verwijderen tijdens onderhandelingen, met het argument dat ze overheden te veel macht gaven om te bepalen welke systemen gesloten zijn.

Zodra het verdrag door de Algemene Vergadering is goedgekeurd, wordt het wet nadat 40 landen het hebben goedgekeurd.

Volgens Ashton-Hart leidt het uiteindelijke resultaat niet tot meer online veiligheid en zal het worden gebruikt om repressie te rechtvaardigen.

“Het zal nu vaker gebeuren, omdat landen die dit willen doen, nu kunnen verwijzen naar een VN-verdrag om hun medewerking aan de repressie te rechtvaardigen”, zei hij.

Copyright © 2024 The Associated Press. Alle rechten voorbehouden. Dit materiaal mag niet worden gepubliceerd, uitgezonden, geschreven of herverdeeld.