VN-comité neemt wereldwijd verdrag inzake cybercriminaliteit aan

Het Ad-Hoc Comité van de Verenigde Naties heeft het ‘VN-Verdrag tegen Cybercriminaliteit’ aangenomen, dat tot doel heeft een uniform verdrag te creëren voor de aanpak van cybercriminaliteit wereldwijd en verschillende procedurele maatregelen schetst die lidstaten moeten volgen. Lidstaten in de Algemene Vergadering van de VN zullen het verdrag nu overwegen en bespreken, alvorens het te ondertekenen en te ratificeren.

Het verdrag suggereert dat de lidstaten samenwerken met niet-gouvernementele organisaties (ngo’s), het maatschappelijk middenveld, de academische wereld, de particuliere sector, veiligheidsonderzoekers, dienstverleners en rechtshandhaving om relevante aspecten van het voorkomen en bestrijden van cybercriminaliteit aan te pakken. Het roept op tot het delen van informatie en het verstrekken van technische en financiële assistentie tussen staten door harmonisatie van normen, vaardigheden, capaciteit, expertise en technische mogelijkheden.

Wat ikzo misdaad onder de behandelingen?

Het Verdrag stelt de volgende activiteiten strafbaar en roept elke staatspartij op de nodige wetgevende en andere maatregelen te nemen om deze activiteiten als strafbare feiten aan te merken in het nationale recht:

Illegale toegang en onderschepping van elk informatie- en communicatietechnologiesysteem (ICT)
Interferentie met elektronische gegevens of het beschadigen, wissen, verslechteren, veranderen of onderdrukken van elektronische gegevens.
Misbruik van apparaten door verkrijgen, produceren, verkopen, importeren of distribueren voor een van de bovenstaande activiteiten. Staten hebben echter het recht om deze wetgeving niet op te leggen.
Vervalsing van elektronische gegevens of een ICT-systeem met een crimineel oogmerk of met het oogmerk om te frauderen.
Diefstal of fraude van elektronische gegevens of een ICT-systeem
Strafbare feiten die verband houden met online materiaal met seksueel misbruik of uitbuiting van kinderen (CSAM). Dit geldt voor malafide actoren die CSAM produceren, aanbieden, verkopen, distribueren, verzenden, uitzenden, vragen, verkrijgen, toegang hebben tot, bezitten en financieren. Staten kunnen echter uitzonderingen creëren voor consensueel gecreëerd seksueel materiaal door minderjarigen binnen het kader van hun nationale wetten.
Het verzoeken of manipuleren om een seksueel misdrijf tegen een kind te plegen
Het zonder toestemming verspreiden van intieme afbeeldingen. De staat kan de definitie van intieme afbeeldingen en/of de wettelijke leeftijd waarop seksueel misbruik van kinderen wordt beschouwd, uitbreiden overeenkomstig het nationale recht.
Witwassen van opbrengsten van misdrijven dwz het omzetten of overdragen van opbrengsten van misdrijven, met als doel de illegale oorsprong ervan te verbergen. Dit geldt ook voor degenen die criminelen helpen juridische consequenties te ontlopen. Deze misdrijven reiken ook buiten de jurisdictie van een staatspartij.
Staten moeten ook wetten opstellen met betrekking tot aansprakelijkheid, deelname en verjaringstermijn.

Vervolgen, berechten en sanctie

Wetten moeten worden gehandhaafd effectief en proportioneel en moet herhaling van overtredingen afschrikken. De staat moet ervoor zorgen dat de vervolgde persoon alle rechten en garanties geniet in overeenstemming met het nationale recht en internationale verplichtingen. Dit omvat het recht op een eerlijk proces en het recht op verdediging. Het moet ook maatregelen nemen om kinderen te beschermen die worden beschuldigd van overtredingen, in overeenstemming met het Verdrag inzake de rechten van het kind. Vervroegde vrijlating of voorwaardelijke invrijheidstelling van personen moet rekening houden met de ernst van de betrokken overtredingen.

Procedurele maatregelen en rechtshandhaving

Voorwaarden en waarborgen

De staatspartij moet voorwaarden en waarborgen garanderen die voldoen aan het internationale recht inzake mensenrechten en het evenredigheidsbeginsel. Het moet onafhankelijke toetsing, effectieve rechtsmiddelen, gerechtvaardigde aanvragen toestaan en de reikwijdte en duur van de procedure beperken. Deze waarborgen moeten gelden voor binnenlandse strafrechtelijke onderzoeken en zaken die internationale samenwerking vereisen.

Versnelde bewaring van opgeslagen elektronische gegevens en gedeeltelijke openbaarmaking van verkeersgegevens

De staatspartij moet haar autoriteiten toestaan de bewaring te versnellen van gespecificeerde opgeslagen elektronische gegevens, waaronder verkeersgegevens, inhoudsgegevens en abonnementsgegevens, met name als deze kwetsbaar zijn voor verlies of wijziging. Het moet wetgeving aannemen waarin een persoon moet samenwerken met autoriteiten en gegevens maximaal 90 dagen moet opslaan en het onderzoek vertrouwelijk moet houden. Staten moeten de bewaring van verkeersgegevens versnellen, ongeacht meerdere serviceproviders. Het moet de bevoegde autoriteit voldoende toegang tot verkeersgegevens bieden om de serviceproviders en het pad dat wordt gebruikt voor communicatietransmissie te identificeren.

Autoriteiten kunnen van een persoon op hun grondgebied of van een dienstverlener die hun diensten op hun grondgebied aanbiedt, eisen dat zij gegevens verstrekken, zoals abonnementsgegevens.

Doorzoeken en inbeslagnemen van opgeslagen elektronische gegevens

De staat moet de bevoegdheid hebben om elk elektronisch gegevensopslagmedium in beslag te nemen en kopieën te maken en te bewaren. Het moet ook in staat zijn om die elektronische gegevens in het systeem ontoegankelijk te maken of te verwijderen. Autoriteiten kunnen de bevoegdheid krijgen om iedereen die kennis heeft van systemen die deze gegevens opslaan, te bevelen.

Realtime verzameling van verkeersgegevens en onderschepping van inhoudsgegevens

Staten en relevante autoriteiten kunnen genoemde gegevens op hun grondgebied verzamelen of registreren en ook een serviceprovider dwingen dit te doen. Het kan ook vereisen dat een serviceprovider dergelijke acties vertrouwelijk houdt.

Bevriezing, inbeslagname en confiscatie van opbrengsten van misdrijven

De wetgeving van de staat moet de confiscatie van opbrengsten van misdaad mogelijk maken, evenals van omgezette apparatuur, inkomsten of andere voordelen die daaruit voortvloeien. Het moet ook de rechtbanken en autoriteiten de bevoegdheid geven om financiële of commerciële gegevens van banken te eisen, ongeacht het bankgeheim. Overtreders kunnen de rechtmatige herkomst van vermeende opbrengsten van misdaad of andere eigendommen die vatbaar zijn voor confiscatie aantonen.

Opstellen van een strafblad

Eventuele eerdere veroordelingen van een vermeende overtreder in een andere staat moeten worden verzameld voor de strafrechtelijke procedure.

Getuigen die getuigen, hun familieleden en andere personen die dicht bij hen staan, moeten worden beschermd tegen mogelijke represailles of intimidatie. Er moeten maatregelen worden genomen voor hun fysieke bescherming en veiligheid. Deze kunnen bestaan uit verplaatsing, geheimhouding of beperkingen van hun identiteit en verblijfplaats, het toestaan van getuigenissen via het gebruik van communicatietechnologie zoals videoverbindingen of andere adequate middelen. Staten die partij zijn, kunnen overwegen om overeenkomsten of regelingen aan te gaan met andere staten voor de verplaatsing van deze getuigen.

Hulp aan en bescherming van slachtoffers

In gevallen van dreiging van vergelding of intimidatie moeten staten maatregelen nemen om slachtoffers te helpen. Ze moeten passende procedures instellen om slachtoffers toegang te bieden tot compensatie en restitutie. In gevallen van slachtoffers van seksuele misdrijven moeten staten maatregelen nemen voor hun fysieke en psychologische herstel, in samenwerking met relevante internationale organisaties, niet-gouvernementele organisaties en andere elementen van het maatschappelijk middenveld. Ze moeten ook rekening houden met de leeftijd, het geslacht en de specifieke omstandigheden en behoeften van slachtoffers en ervoor zorgen dat de illegale inhoud wordt verwijderd.

Internationale samenwerking

Er moet internationaal worden samengewerkt bij onderzoek en vervolging en bij het verzamelen, verkrijgen, bewaren en delen van bewijsmateriaal.

Bescherming van persoonsgegevens

Persoonsgegevens moeten worden gedeeld volgens de nationale wetgeving van een staat of het toepasselijke internationale recht. Staten die partij zijn, kunnen de overdracht van persoonsgegevens weigeren als deze niet voldoet aan hun wetgeving inzake gegevensbescherming. Rechtsgebieden worden aangemoedigd om bilaterale of multilaterale regelingen te treffen om de veilige overdracht van persoonsgegevens te vergemakkelijken volgens de respectieve wettelijke kaders.

In het geval van meerdere afzonderlijke strafbare feiten is uitlevering geldig als een van de aanklachten uitleveringswaardig is volgens het verdrag. Rechtsgebieden moeten uitlevering stroomlijnen, de bewijsvereisten versoepelen en een eerlijke behandeling garanderen, ongeacht geslacht, ras, taal, religie, nationaliteit, etniciteit of politieke opvattingen. Een staat kan het uitleveringsverzoek van een andere staat niet weigeren. De enige uitzondering hierop is als de staat de verzoekende staat kan verzekeren dat hij de persoon zal berechten en veroordelen volgens zijn nationale wetten. Staten moeten verdragen opstellen voor uitleveringsprocessen en de secretaris-generaal van de VN informeren, die een register bijhoudt van autoriteiten die hiervoor verantwoordelijk zijn. Staten mogen de rechten van veroordeelde personen niet negeren en rekening houden met kwesties met betrekking tot toestemming, rehabilitatie en re-integratie.

Advertenties

Overdracht van strafvervolging

In zaken waarbij meerdere rechtsgebieden betrokken zijn, kan overdracht van strafrechtelijke procedures de vervolging concentreren en rechtspraak eerlijk uitvoeren. Staten die hierover geen verdrag hebben, kunnen dit Verdrag gebruiken als wettelijke basis hiervoor.

Het Verdrag biedt alle staten die partij zijn wederzijdse rechtshulp op grond van de relevante wetten, verdragen, overeenkomsten en regelingen voor onderzoeken, vervolgingen en gerechtelijke procedures en het verzamelen van bewijsmateriaal.

Statenpartijen moeten relevante informatie zonder voorafgaand verzoek aan een autoriteit doorgeven. Ze moeten ook informatie doorgeven die vrijpleitend is voor een beschuldigde persoon. Ze moeten indien nodig bijstand verlenen aan een andere staat. De centrale autoriteit heeft de verantwoordelijkheid en bevoegdheid om verzoeken om wederzijdse rechtshulp te ontvangen en de secretaris-generaal van de Verenigde Naties moet op de hoogte worden gesteld van alle communicatie die plaatsvindt. De gevraagde informatie moet vertrouwelijk zijn en beperkt tot datgene wat werd gevraagd.

Een staat mag een andere staat weigeren om hulp te verlenen als zijn verzoek niet in overeenstemming is met het Verdrag of het nationale recht of de soevereiniteit, veiligheid, openbare orde of andere essentiële belangen bedreigt of discriminerend is. Hij mag een verzoek niet weigeren door enkel te verwijzen naar “fiscale zaken” of “bankgeheim.” Een staatspartij kan een veroordeelde of gedetineerde persoon van de ene staatspartij naar een andere staat overbrengen voor getuigenis, na hun geïnformeerde en vrijelijk gegeven toestemming.

De ontvangende staat heeft de plicht om de overgebrachte persoon in hechtenis te houden en veilig terug te brengen. De overgebrachte persoon krijgt krediet voor het uitzitten van de straf. De staat moet toestaan dat de hoorzitting via videoconferentie plaatsvindt als het niet mogelijk of wenselijk is dat de betrokkene persoonlijk in het buitenland verschijnt.

Staten moeten een 24/7-netwerk creëren en een contactpunt van getraind personeel instellen dat de capaciteit heeft om op versnelde basis communicatie uit te voeren met het contactpunt van een andere staatspartij. De secretaris-generaal van de Verenigde Naties wordt op de hoogte gesteld van een dergelijk contactpunt en houdt een bijgewerkt register hiervan bij. Een staat kan het netwerk gebruiken voor technisch advies, het verzamelen van bewijsmateriaal, het lokaliseren van verdachten en het delen van gegevens om noodsituaties te voorkomen.

Internationale samenwerking en wederzijdse rechtshulp ten behoeve van de versnelde bewaring van opgeslagen elektronische gegevens en de realtime verzameling van verkeersgegevens

Staten mogen gebruik het 24/7 netwerk om toegang te krijgen tot deze gegevens. Staten hebben echter het recht om te weigeren als het verzoek niet kan voldoen aan de voorwaarde van dubbele strafbaarheid of als het de vertrouwelijkheid van een lopend onderzoek bedreigt.

Samenwerking op het gebied van rechtshandhaving

Er moet effectieve coördinatie zijn tussen bevoegde autoriteiten van Statenpartijen. Zij moeten de uitwisseling van personeel en andere experts bevorderen, informatie uitwisselen en administratieve en andere maatregelen coördineren die zijn genomen onder voorbehoud van bilaterale overeenkomsten of regelingen. Het moet ook helpen bij het uitvoeren van onderzoeken, het identificeren van verblijfplaatsen en activiteiten van personen of opbrengsten van misdaad of eigendommen voor een onderzoek.

Staten moeten overwegen om bilaterale of multilaterale overeenkomsten voor gezamenlijke onderzoeken te sluiten en per geval bepalingen op te stellen.

Mechanismen voor het terugvorderen van eigendommen via internationale samenwerking bij confiscatie

Een staatspartij moet de confiscatie van een eigendom mogelijk maken zoals uitgevaardigd door een rechtbank van een andere staatspartij. Het moet ook eigendom bevriezen, in beslag nemen of bewaren op basis van een buitenlandse arrestatie of strafrechtelijke aanklacht.

Teruggave en afhandeling van in beslag genomen opbrengsten van misdrijven of eigendommen

De opbrengsten van het onderzoek moeten worden gebruikt om de slachtoffers te compenseren en eigendommen moeten worden teruggegeven aan de eerdere rechtmatige eigenaren. Statenpartijen kunnen de opbrengsten ook verdelen op een reguliere of case-by-case basis. Staten mogen redelijke onderzoekskosten aftrekken, tenzij anders besloten.

Lees ook: