‘Een overwinning voor ons allemaal’: huishoudelijke hulpen in Hongkong zijn blij met zeldzame veroordeling voor verkrachting | Misdaadnieuws

Hongkong, China – Een 36-jarige buitenlandse huishoudster in Hongkong was op weg om het afval weg te gooien toen haar Zweedse werkgever laat op de avond in oktober 2022 thuiskwam.

X, zoals ze in de rechtbank genoemd werd om haar identiteit te beschermen, zei dat hij er dronken uitzag.

Al snel eiste hij seks.

Ze zei dat ze probeerde met hem te redeneren, zijn avances afwijzend. Maar hij sleepte haar naar zijn slaapkamer en verkrachtte haar, ondanks haar herhaalde oproepen om te stoppen.

“Hij vertelde me dat hij ook mijn dochter wilde. Hij zei ook: ‘Ik vermoord je, ik sla je’,” herinnerde X zich, sprekend via een tolk bij het Hooggerechtshof van Hongkong in augustus.

“Ik was doodsbang en verstijfd van angst”, zei de huishoudelijke hulp, benadrukkend dat ze nooit had ingestemd met seksuele betrekkingen met hem.

In tegenstelling tot andere huishoudelijke hulpen in soortgelijke situaties, besloot X actie te ondernemen. Ze verhuisde de volgende ochtend uit het appartement van het gezin en ging naar de politie, ondanks dat ze de enige kostwinner was voor haar vier kinderen en wist dat ze haar baan en haar huis zou verliezen.

Bijna twee jaar later oordeelde een jury vorige maand dat de werkgever van X schuldig was aan één geval van verkrachting en één geval van sodomie zonder toestemming.

“Ik ben God dankbaar dat ik leef en de regering van Hong Kong dat er recht is gedaan,” vertelde X kort na de uitspraak aan Al Jazeera. “Ik ben ook heel dankbaar aan de maatschappelijk werkers en iedereen die mij tijdens deze reis van twee jaar heeft geholpen.”

De zaak van X is een van de weinige succesvolle verkrachtingsvervolgingen van een buitenlandse huishoudster in Hongkong, wat licht werpt op de uitdagingen waarmee migrantenvrouwen worden geconfronteerd bij het verkrijgen van gerechtigheid. Volgens experts doen veel slachtoffers geen aangifte, maar ze hopen dat de overwinning van X andere overlevenden ertoe aanzet om naar voren te komen.

“We kunnen zeggen dat dit niet alleen een overwinning is voor het slachtoffer, maar ook voor alle huishoudelijke werkers in Hongkong en de rest van de wereld”, aldus Sarah Pun, vicevoorzitter van de Unie van Nepalese Huishoudelijke werkers in Hongkong.

Ze merkte op dat X veel uitdagingen tegenkwam bij het nastreven van gerechtigheid, waaronder trauma, gescheiden zijn van haar familie en geen inkomen hebben. “We zijn trots op het slachtoffer en haar kracht om deze zaak tot het einde te hebben nagestreefd”, voegde ze toe.

Dolores Balladares, voorzitter van United Filipinos in Hong Kong en woordvoerster van de Asian Migrant Coordinating Body, was het daarmee eens: “Het is een positieve ontwikkeling, want rechtvaardigheid is moeilijk te krijgen voor huishoudelijk personeel. De bewijslast ligt altijd op onze schouders.”

Balladares merkt op dat het bijzonder moeilijk is om een ​​verkrachtingszaak te melden, “omdat veel mensen het slachtoffer de schuld geven”.

X’s overwinning kwam ongeveer een maand nadat een huishoudster uit de Filipijnen – in gerechtelijke procedures bekend als CB – een civiele claim van 1,06 miljoen Hongkong-dollars ($135.982) tegen haar Britse werkgever in het Chinese grondgebied verloor voor vermeende seksuele aanvallen. Ze heeft inmiddels beroep aangetekend.

De werkgever van CB, die aanvankelijk zichzelf vertegenwoordigde, was in 2021 veroordeeld tot 30 maanden gevangenisstraf voor twee aanklachten van aanranding. Hij werd later vrijgesproken van alle aanklachten na een nieuw proces op procedurele en technische gronden, waaronder kwesties met betrekking tot de toelating van bewijsmateriaal.

Bang om naar voren te komen

Eind augustus waren er 363.576 migranten die als huishoudelijk personeel werkten in Hongkong. Volgens een woordvoerder van de immigratiedienst van de stad kwam bijna 56 procent uit de Filipijnen, gevolgd door ongeveer 42 procent uit Indonesië. De rest kwam uit landen als India en Thailand.

Advocaten zeiden dat huishoudelijk personeel met een etnische minderheidsachtergrond, zoals X, een Indiase staatsburger van Nepalese afkomst, bijzonder kwetsbaar zijn voor mishandeling.

Manisha Wijesinghe, directeur van de liefdadigheidsinstelling HELP for Domestic Workers in Hongkong, zei dat mensen in crisis zich meestal eerst tot hun leeftijdsgenoten wenden. Maar voor mensen uit kleinere migrantengemeenschappen kan het lastig zijn om andere werknemers uit hetzelfde land te vinden en zelfs de NGO’s kunnen hen vanwege taalbarrières mogelijk niet direct helpen.

“Deze vrouwen hebben absoluut meer problemen, maar velen komen nooit aan het licht,” zei Wijesinghe. “Ze brengen hun tijd door in Hong Kong en vertrekken uiteindelijk. Ze kunnen zelden om steun vragen.”

Ze vertelde dat haar organisatie gemiddeld één geval van seksueel misbruik of intimidatie per maand ontvangt.

Uit onderzoek dat in 2019 werd uitgevoerd door de Progressive Labour Union of Domestic Workers in Hongkong, bleek dat migranten die als huishoudelijk personeel werken een groter risico lopen op uitbuiting, omdat hun werk en woonsituatie (waarbij hun inkomen, voedsel en huisvesting afhankelijk zijn van hun tweejarig arbeidscontract) een machtsongelijkheid creëren.

Uit het onderzoek bleek dat “weinig migranten die als huishoudelijk personeel werken, gebruikmaken van de bestaande rechtsmiddelen die in Hongkong beschikbaar zijn” om hun rechten af ​​te dwingen, omdat ze het “duur” en “tijdrovend” vinden.

Een woordvoerster van de Association Concerning Sexual Violence Against Women, die zich inzet voor gendergelijkheid in Hongkong, zei dat “sommige beleidsmaatregelen buitenlandse huishoudelijke werkers in een bijzonder kwetsbare positie plaatsen, vooral wanneer ze te maken krijgen met seksueel misbruik en in de dilemma’s zitten of ze dit wel of niet moeten melden.”

Zo kan de regel die vereist dat huishoudelijk personeel bij hun werkgevers in Hongkong moet wonen, effectief ‘slachtoffers-nabestaanden de toegang tot medische juridische bijstand ontzeggen’.

Mensen die hun contract verbreken, worden ervan beschuldigd van jobhoppen. Velen vrezen dat dit ertoe kan leiden dat ze in de toekomst geen visum meer krijgen.

Tegelijkertijd maken veel huishoudelijke werkers zich zorgen dat ze de stad binnen 14 dagen na beëindiging of voltooiing van hun contract moeten verlaten.

Sommige slachtoffers van seksueel misbruik of intimidatie aarzelen om naar buiten te komen vanwege culturele redenen.

“Er heerst nog steeds een stigma, ze schamen zich er zo voor dat ze denken: ‘Wie ben ik om zoiets ter sprake te brengen op een plek als deze, waar ze op ons neerkijken?’”, aldus Cynthia Abdon-Tellez, hoofd van Mission for Migrant Workers, een groep die ondersteunende diensten verleent aan migrantenarbeiders in Hongkong.

Ze voegde eraan toe dat het ‘zeldzaam’ is dat een migrantenarbeider als X getuigenis aflegt voor de rechtbank in een zaak van seksueel misbruik.

‘Vaak vast in een soort niemandsland’

Wijesinghe beaamt dat de meeste huishoudelijke werkers het rechtssysteem intimiderend vinden.

Ze weerlegde beweringen dat huishoudelijk personeel misbruikzaken aanspant voor financieel gewin. “Er zijn veel makkelijkere manieren om snel uitbetaald te krijgen,” zei de voormalige paralegal, opmerkend dat slachtoffers vaak hun trauma meerdere keren opnieuw moeten beleven, medische onderzoeken moeten ondergaan en in openbare rechtszittingen kruisverhoord moeten worden.

“Het slachtoffer zit vast in een limbo. Sommige zaken duren jaren. Het is niet zo dat ze met de vinger wijzen en achterover leunen en wachten op gerechtigheid. Het slachtoffer moet veel doorstaan,” zei Wijesinghe.

De duur van de meldingsprocedures en het onvermogen om voor hun gezin te zorgen, zorgen ervoor dat sommigen hun zaak laten vallen.

Maar zelfs als ze via het rechtssysteem worden behandeld, kunnen de unieke omstandigheden van huishoudelijk werkers volgens analisten worden genegeerd.

“We hebben gezien dat er vooroordelen en discriminatie kunnen ontstaan ​​in het rechtssysteem”, aldus de woordvoerster van de Association Concerning Sexual Violence Against Women. Ze voegde toe dat “autoriteiten en professionals soms claims afwijzen of bagatelliseren zonder de context en structurele onderdrukking waarmee (deze werknemers) worden geconfronteerd, volledig te begrijpen”.

Chloe Martin, programmamanager bij Stop Trafficking of People (STOP), een organisatie die zich richt op het beëindigen van deze praktijk in Hongkong, zei dat ze met “grote opluchting” van de uitspraak van X hoorde, maar merkte op dat er meer moet worden gedaan om overlevenden op de hoogte te houden tijdens juridische procedures en hen te ondersteunen nadat er uitspraken zijn gedaan.

X hoorde voor het eerst over het besluit via de steungroep en niet via de officiële kanalen.

“Vooruitkijkend dringen we er bij het rechtssysteem op aan om robuuste protocollen voor slachtoffermelding te implementeren,” zei Martin. “Het tijdig verstrekken van updates is een cruciaal onderdeel van trauma-geïnformeerde, op slachtoffers gerichte praktijken die de standaard zouden moeten zijn.”

Balladares zei dat ze hoopte dat X’s zaak andere werknemers zou aanmoedigen om naar voren te komen. “We kunnen zeggen dat er hoop is, ook al is het moeilijk en vernederend.”

Pun riep ook haar collega’s in de huishouding op om hulp te zoeken. “Er zijn veel organisaties die ons kunnen steunen,” zei ze. “Als we onszelf het zwijgen opleggen, geven we meer kansen aan seksroofdieren en slechte werkgevers.”

Op zoek naar een nieuw leven

X is nog steeds geschokt door haar ervaring.

“Ik was erg gelukkig voordat ik (naar Hong Kong) kwam,” vertelde ze in een exclusief interview met Al Jazeera. “Ik dacht dat ik genoeg zou verdienen om mijn familie te onderhouden, maar ik ging bijna dood en er is zoveel ellende geweest.”

X zei dat ze nooit had verwacht betrokken te raken bij een rechtszaak. “Het was pijnlijk. Niet makkelijk (om met) zoveel vragen om te gaan,” zei de huishoudelijke hulp, die drie dagen lang werd ondervraagd door de aanklager en de advocaat van de verdediging. Haar getuigenis werd gegeven vanuit een gesloten rechtszaal via een videoverbinding, waardoor ze uit het zicht van het publiek en de media bleef.

X werd emotioneel toen hij in de rechtbank delen van de verkrachting vertelde, maar vond het ‘het moeilijkst om de leugens van de verdediging aan te horen’.

Tijdens het acht dagen durende proces ontkende de werkgever, wiens vrouw en drie kinderen naar Japan waren vertrokken, dat hij zichzelf aan haar had opgedrongen. In plaats daarvan beweerde hij dat ze consensuele seks hadden gehad en dat de huishoudelijke hulp het initiatief had genomen – niet alleen die ene keer, maar ook twee keer eerder.

Patrik Tobias Ekstrom, een zakenman uit Hongkong die twee jaar jonger is dan X, getuigde dat ze tijdens die vermeende seksuele ontmoetingen en bij andere gelegenheden thuis steeds om financiële hulp vroeg om een ​​lening in haar thuisland af te betalen.

Naar verwachting krijgt hij op 11 november zijn straf te horen en riskeert hij een levenslange gevangenisstraf.

Ondanks het winnen van de zaak, zei X dat haar beproeving nog niet voorbij was. Ze kon niet meer werken sinds ze het huis van haar voormalige werkgever verliet en was vooral afhankelijk van liefdadigheid om haar door het rechtsproces heen te helpen.

Ze maakt zich ook zorgen over de reactie van sommige van haar familieleden. “Hoe ga ik mijn broer en mijn mannelijke neef onder ogen komen?” vertelde X aan Al Jazeera.

De migrantenvrouw zei dat ze van plan is om na haar straf voor een korte tijd naar huis terug te keren en daarna bij een ander gezin in Hongkong te gaan werken.

“Ik heb een hele slechte ervaring gehad, maar ik denk dat Hong Kong een goede plek is”, zei ze.

X drong er bij werknemers die met soortgelijke problemen te maken krijgen op aan om contact op te nemen met de politie.

Haar ervaring heeft haar er ook toe aangezet om met haar dochters te praten over seksueel misbruik en intimidatie. “Ik zeg ze dat ze niet stil moeten zijn … Spreek je uit en pak het probleem op de juiste manier aan.”