Facebook, rellen en de wet: hoe het Verenigd Koninkrijk de recente onrust aanpakt

Sommige veroordelingen waren enkel en alleen voor het plaatsen van berichten op sociale media, op grond van een 40 jaar oude wet, maar de meeste veroordelingen waren voor geweldsmisdrijven en wanordelijkheden.

Analyse

Na de gewelddadige rellen in het Verenigd Koninkrijk hebben de autoriteiten mensen aangeklaagd voor misdaden, zowel online als offline, variërend van gewelddadige wanorde tot het aanzetten tot rassenhaat.

Nadat Elon Musk in het openbaar in botsing kwam met de Britse premier Keir Starmer op het socialemediaplatform X, werd het toezicht op sociale media al snel een wereldwijd aandachtspunt van de rellen in het Verenigd Koninkrijk. Ook zijn er gevallen bekend van mensen die naar de gevangenis zijn gestuurd vanwege berichten op sociale media.

Hoewel sommige van de snel uitgesproken veroordelingen uitsluitend gebaseerd waren op berichten op sociale media, betrof het merendeel van de arrestaties, aanklachten en veroordelingen geweldsmisdrijven en wanordelijkheden.

Vrijwel alle vervolgingen wegens berichten op sociale media vonden tot nu toe niet plaats op grond van de nieuwe controversiële wet die de online wereld onder controle moet krijgen, maar op grond van 38 jaar oude wetgeving.

Welke wetten worden overtreden door degenen die betrokken zijn bij de rellen, en door degenen die niets anders hebben gedaan dan berichten op sociale media plaatsen?

Gerelateerde verhalen

Analyse: Wat zit er achter de rellen in het Verenigd Koninkrijk?

Eerste gevangenisstraffen voor het aanzetten tot rassenhaat in verband met recente rellen

De Crown Prosecution Service vertelde The Epoch Times dat ze geen definitieve uitsplitsing van gegevens hebben met elke veroordeling en arrestatie per type, en dat er nog steeds arrestaties worden verricht en aanklachten worden ingediend. Maar de details van aanklachten en veroordelingen tot nu toe geven wel een momentopname.

Politieagenten met demonstranten tijdens een anti-immigratiedemonstratie buiten het Holiday Inn Express in Rotherham, South Yorkshire, op 4 augustus 2024. (Danny Lawson/PA)

Gewelddadige misdaden

Het geweld was wijdverspreid en mensen gingen de straat op.

Moskeeën in minstens vier Engelse steden waren het doelwit. Honderden mensen verzamelden zich ook bij een Holiday Inn Express-hotel dat vroeger asielzoekers huisvestte in de buurt van de noordelijke stad Rotherham, waarbij sommigen probeerden het in brand te steken.

In Middlesbrough riepen relschoppers: “Ben je Engels? Ben je blank?” naar een auto die de kruising probeerde over te steken.

Dit gebeurde bovenop de talloze aanvallen waarbij stenen en vuurwerk naar politieagenten werden gegooid.

Ook het straatgeweld nam toe toen beelden viraal gingen van moslimbendes die blanke mensen aanvielen.

De onafhankelijke journalist Andy Ngo meldde dat een “moslimpatrouille” met slagwapens blanke mensen op straat had aangevallen en beschuldigde hen ervan betrokken te zijn bij het eerdere protest tegen massale migratie.

Ngo deelde ook beelden van een pub in Birmingham waar een groep ‘moslimpatrouilles’ naar een blanke man schreeuwde die buiten aan het roken was, voordat ze hem aanvielen en sloegen.

Wet op de openbare orde

Een drone-perspectief van de nasleep van een rel in een Holiday Inn Express-hotel in Tamworth, Engeland op 5 augustus 2024. (Jacob King/PA Wire)

Als reactie hierop hebben de Britse autoriteiten, waaronder de politie, de Crown Prosecution Service (CPS) en het Home Office, snel actie ondernomen via het hele justitiële systeem om de betrokkenen te arresteren, aan te klagen en gevangen te zetten.

Veel van de ondernomen acties zijn het gevolg van overtredingen die zijn vastgelegd in de Public Order Act uit 1986, een Britse wet die is ontworpen om gedrag dat de openbare orde bedreigt, te voorkomen en aan te pakken.

In die wet zijn de strafbare feiten aanzetten, uitlokken van geweld en intimidatie opgenomen. Deze strafbare feiten zijn al bijna 20 jaar ouder dan die van socialemediabedrijven als Facebook, Telegram en X en zijn zowel online als offline van toepassing.

Volgens de National Police Chiefs’ Council zijn er tot nu toe in het Verenigd Koninkrijk 927 arrestaties verricht en 546 aanklachten verricht in verband met de aanhoudende ongeregeldheden sinds 29 juli.

Volgens het Openbaar Ministerie (OCW) zijn er dinsdag 354 verdachten aangeklaagd voor het veroorzaken van wanorde na de rellen.

John Honey, 25, in Hull, bekende bijvoorbeeld schuldig te zijn aan gewelddadige wanorde, inbraak en racistisch gemotiveerde criminele schade. Hij bekende ook schuldig te zijn aan racistisch gemotiveerde criminele schade aan een BMW en het beschadigen van negen andere auto’s.

Een 13-jarig meisje bekende dinsdag schuld aan gewelddadige wanorde bij de rechtbank van Basingstoke, na een protest buiten het Potters International Hotel in Aldershot op 31 juli.

Het meisje, van wie de naam om juridische redenen niet bekendgemaakt mag worden, gaf toe dat ze met onrechtmatig geweld had gedreigd, waardoor iemand bang zou zijn voor zijn of haar persoonlijke veiligheid.

Jason Barry Francis, 38, is veroordeeld tot twee jaar gevangenisstraf nadat hij maandag schuldig pleitte aan gewelddadige wanorde en aanval op een hulpverlener bij de rechtbank in Bournemouth, aldus de politie van Dorset.

Op camerabeelden van de lokale overheid en op sociale media is te zien hoe Francis naar een politielinie toeloopt, waarbij hij de politie duwt en schopt. Vervolgens slaat hij een agent in het gezicht en stapt hij achteruit de menigte in.

Sameer Ali, 21, kreeg 20 maanden celstraf voor vechtpartijen, terwijl Adnan Ghafoor, 31, 18 maanden celstraf kreeg voor hetzelfde vergrijp dat hij in het stadscentrum van Leeds had gepleegd. Ze waren aanwezig bij een antiracismedemonstratie terwijl er tegelijkertijd een anti-immigratieprotest plaatsvond.

De rechter, de griffier van Leeds, Guy Kearl, KC, vertelde hen: “De wet geldt voor iedereen, ongeacht kleur, ras, religie of politieke overtuiging. Er is geen onderscheid.”

“Het is tegen die achtergrond dat jullie beiden betrokken waren bij geweld op straat, in Leeds. Het geweld dat jullie en anderen gebruikten was onrechtmatig. Jullie hebben niet alleen anderen op straat gewelddadig aangevallen, maar dit werd ook gezien door mensen in een nabijgelegen bar, op het trottoir en in auto’s. Ze zullen geschokt, bang, overstuur en overstuur zijn geweest door jullie acties,” zei hij.

Het aantal mensen dat gevangen zit, zal naar verwachting aanzienlijk toenemen, omdat de politie tijdens het onderzoek steeds meer mensen arresteert en aanklaagt.

Het aanwakkeren van haat

De wet, die nog geen veertig jaar oud is, bevat ook bepalingen die het publiceren of verspreiden van geschreven materiaal dat bedoeld is om rassenhaat aan te wakkeren, verbieden. Dit wordt gebruikt om online materiaal aan te klagen.

Aanvankelijk lag de focus op de rol van sociale media omdat de rellen deels werden aangewakkerd door onjuiste beweringen dat een verdachte van een steekpartij waarbij drie kinderen waren vermoord, een illegale moslimimmigrant was die op een terreurlijst stond. Deze beweringen verspreidden zich online.

De veroordelingen zijn tot nu toe echter niet uitgesproken vanwege het herhalen van de berichten die de onrust veroorzaakten, maar vanwege andere specifieke opruiing.

Zo bekende Jordan Parlour, 28, vorige week schuldig te zijn aan het gebruik van bedreigende, beledigende of beledigende woorden of gedrag met als doel rassenhaat aan te wakkeren. Hij werd veroordeeld tot 20 maanden gevangenisstraf.

Tyler Kay, 26, schreef een beledigend anti-immigratiebericht op X waarin hij opriep om hotels waar asielzoekers verblijven in brand te steken. Hij plaatste ook een screenshot van een ander bericht waarin hij aanzette tot actie tegen een genoemde immigratieadvocaat in Northampton. Hij bekende schuldig te zijn aan het publiceren van materiaal dat bedoeld was om rassenhaat aan te wakkeren onder dezelfde wet en werd veroordeeld tot 38 maanden gevangenisstraf.

Anderen zijn veroordeeld of wachten op hun proces wegens communicatiedelicten zoals gespecificeerd in de Communications Act 2003.

Richard David Williams bijvoorbeeld, die volgens het Openbaar Ministerie ‘enthousiast’ berichten plaatste over zijn deelname aan een rel en denigrerende memes over migranten deelde, werd de eerste persoon in Wales die werd veroordeeld en gestraft voor misdrijven die verband hielden met de recente ongeregeldheden.

Hij bekende schuldig te zijn aan het versturen van bedreigende berichten via een openbaar communicatienetwerk en werd veroordeeld tot 12 weken gevangenisstraf.

Gevangenisstraf voor opmerkingen op sociale media

Dimitrie Stoica, 25, die in een live gestreamde TikTok-video ten onrechte beweerde dat hij “rende voor zijn leven” voor relschoppers in Derby, is gevangen gezet op grond van de Online Safety Act – een nieuwe en controversiële reeks online wetten die zijn ontworpen om gebruikers te beschermen en schadelijke online content te bestrijden.

Stoica’s stream was onder de aandacht gekomen van agenten die de sociale media in de gaten hielden vanuit het gebied. Hij bevestigde echter tegenover de politie dat hij niet werd achtervolgd en niet bang was voor zijn veiligheid.

Stoica had een livestream uitgezonden naar 700 volgers terwijl hij op woensdag 7 augustus door Derby liep – dezelfde avond dat er gevreesd werd voor mogelijke protesten en wanorde in de stad. Hij gaf toe dat zijn opmerkingen een “grap” waren geweest.

De volgende dag werd hij aangeklaagd voor het versturen van een valse communicatie met de intentie om schade te veroorzaken, in strijd met artikel 179 van de Online Safety Act 2023. Hij kreeg drie maanden gevangenisstraf en moest £ 154 schadevergoeding betalen.

Straf en afschrikking

De straffen zijn bedoeld om ‘zowel straf als afschrikking te bieden’, aldus een rechter.

Toen rechter Menary, KC, in Liverpool, donderdag John O’Malley en William Nelson-Morgan veroordeelde tot 32 maanden gevangenisstraf voor afzonderlijke misdrijven van gewelddadige wanorde in Southport en Walton, zei hij: “Het is al lang erkend dat er een verplichting is voor strafveroordelende rechtbanken om te doen wat ze kunnen om de bescherming van het publiek te waarborgen, of het nu thuis, in hun bedrijf of op straat is, en om de plekken te beschermen waar ze wonen en werken. Om dit doel te bereiken, zullen de rechtbanken doorgaans zware straffen opleggen voor misdrijven die te maken hebben met of verband houden met grootschalige en gewelddadige openbare wanorde, bedoeld om zowel straf als afschrikking te bieden.”

“Simpel gezegd, degenen die opzettelijk deelnemen aan dergelijke wanorde, en verwondingen, schade en angst veroorzaken aan gemeenschappen, zullen onvermijdelijk worden gestraft met straffen die zijn ontworpen om anderen af te schrikken van soortgelijke activiteiten. Andere overtredingen, zoals criminele schade, brandstichting, bedreigend gedrag of mishandeling gepleegd in de context van wijdverbreide wanorde, zullen worden beschouwd als verergerde vormen van die overtreding,” voegde hij toe.

Directeur van het Openbaar Ministerie Stephen Parkinson zei dat er “actief wordt nagedacht over een zaak van vermeend terrorisme”, hoewel er nog geen aanklachten wegens terrorisme zijn ingediend.

Parkinson vertelde PA Media dat wat als een terroristisch misdrijf kan worden beschouwd, bijvoorbeeld betrekking kan hebben op bij naam genoemde personen of immigratierechtkantoren en het aanmoedigen van activiteiten die deze personen aangaan.

Rellen in 2011

De recente rellen worden vergeleken met de onrust in 2011, toen bijna 4.000 mensen werden gearresteerd vanwege hun betrokkenheid bij de ongeregeldheden tussen 6 en 9 augustus 2011.

Deze rellen en plunderingen, die zich over het hele land verspreidden, werden veroorzaakt door de schietpartij door de politie op Mark Duggan, een 29-jarig zwart bendelid, in Tottenham.

Naast de vijf doden raakten er minstens 16 anderen gewond als direct gevolg van gerelateerde gewelddadige handelingen. Autoriteiten zeiden dat de meeste krachten bij deze gebeurtenis zagen dat er bendeleden bij betrokken waren, hoewel ze over het algemeen geen cruciale rol speelden.

Volgens cijfers van het Ministerie van Justitie waren 1.984 verdachten verschenen bij de politierechtbanken voor eerste hoorzittingen met betrekking tot oproermisdrijven. Van hen werden er 686 schuldig bevonden en 551 van de schuldige verdachten waren veroordeeld.

In totaal werd gemeld dat 13 procent van de gearresteerden (417) banden had met een bende, 46 procent was zwart (inclusief mensen met een gemengde zwarte achtergrond), 42 procent was blank, 7 procent was Aziatisch en 5 procent behoorde tot een ‘andere’ etnische groep.

De meest voorkomende misdrijven waarvoor mensen voor de rechter werden gebracht, waren inbraak (50 procent), gewelddadige wanorde (22 procent) en diefstal (15 procent).

Iets meer dan driekwart (76 procent) had eerder een waarschuwing of veroordeling gekregen, waaronder een aanzienlijk deel (26 procent) met meer dan tien eerdere overtredingen.

PA Media heeft bijgedragen aan dit rapport.

Bronlink

Het bericht Facebook, rellen en de wet: hoe het Verenigd Koninkrijk recente onrust aanpakt verscheen het eerst op Australian National Review.