Onthuld: Hoe wrede criminele bendes miljoenen ponden verdienen met het stelen van schapen en het verkopen van vlees op de zwarte markt – waardoor boeren zich tegen elkaar keren

Neil Fell had het zwaar toen hij op een warme dag in augustus vorig jaar ging kijken hoe het met zijn Welshe bergschapen ging.

Zijn vader Brian was op 62-jarige leeftijd overleden aan kanker en Neil had slechts twee dagen eerder zijn begrafenis bijgewoond in de plaatselijke kerk van de familie in het dorp Brancepeth in County Durham.

Noch Neil noch zijn boerenknechten hadden hun dagelijkse controle uitgevoerd op de 800 schapen die op het land drie mijl van zijn boerderij graasden sinds de dag van de begrafenis, maar toch had niets Neil kunnen voorbereiden op wat hem te wachten stond. Driehonderd van zijn schapen – 120 ooien en 180 lammeren ter waarde van in totaal ongeveer £ 18.000 – waren gestolen. Ze waren, zo bleek later, in het volle daglicht weggehaald, misschien wel op het moment dat Neils vader werd begraven.

Neil Fell heeft een kudde van 800 schapen, maar toen hij ze op een dag ging controleren, ontdekte hij dat er 300 waren gestolen

De impact was verwoestend, niet alleen wat betreft het enorme financiële verlies, maar ook omdat de brutaliteit van de overval ervoor zorgde dat deze alleen bedacht kon zijn door iemand die wist dat Neil op dat moment zijn vader zou begraven.

‘Dat er een schaap wordt gestolen is één ding, en ik was al in rouw toen het gebeurde, maar het is ook belangrijk dat het iemand is die wist dat wij er die dag niet zouden zijn,’ zegt hij nu.

‘Het laat een vreselijk vermoeden in je achter: heb ik vooraf met de verantwoordelijke personen gesproken, of daarna?’

Helaas is Neil lang niet het enige slachtoffer van zulke schaamteloze veediefstal: tegenwoordig neemt de schapendiefstal toe. Volgens de laatste cijfers is er vorig jaar voor £ 2,7 miljoen aan schapen, runderen en varkens gestolen – het hoogste aantal in vier jaar.

Het is een bedrijfstak die steeds meer wordt gedomineerd door georganiseerde criminele bendes die overal in het land gerichte invallen doen. En door het onvermijdelijke gebrek aan getuigen van misdaden die in afgelegen plattelandsgebieden worden gepleegd en een tekort aan lokale politieagenten, ligt het ophelderingspercentage maar al te vaak op 1 procent.

In het geval van Neil zag een buurman op de dag van de diefstal daadwerkelijk een vrachtwagen op zijn land staan.

De eigenaar van het huisje met uitzicht op zijn land had midden op de dag figuren gezien die de schapen in een witte vrachtwagen laadden met daaraan een zilveren kar.

‘Als het middernacht was, had ze misschien alarm kunnen slaan, maar omdat het klaarlichte dag was, dacht ze er verder niet bij na – waarom zou ze?’ zegt Neil. ‘Het was zo volslagen brutaal.’

Helaas kon ze geen gedetailleerde beschrijving geven van de voertuigen en hun inzittenden, omdat ze zo ver weg waren. Neil moest daarom bij lokale veilinghuizen navragen of ze hem direct konden laten weten of er Welshe bergschapen werden aangeboden.

‘Ik ben de enige in de omgeving die Welshies heeft, dus als ze hier in de buurt verkocht zouden worden, zouden ze waarschijnlijk van mij zijn,’ legt hij uit.

Helaas kwam er niemand opdagen en Neil denkt nu dat ze – tenzij ze uit het gebied zijn getransporteerd – zijn geslacht, verminkt en dat hun vlees op een bloeiende zwarte markt is verkocht, waar een ooi £250 kan opbrengen en een lam £150.

De buurman van Fell zag figuren de schapen verplaatsen, maar omdat het daglicht was, vermoedde hij niets ongewoons en sloeg alarm.

Bovendien kreeg hij van de verzekeringsafdeling van de National Farmers’ Union, NFU Mutual, een vergoeding van £ 18.000 (de geschatte waarde van de schapen op de markt), maar hij denkt dat hij bijna het dubbele had kunnen verdienen als hij de lammeren had kunnen grootbrengen en ze op latere leeftijd had kunnen verkopen.

‘In landbouwtermen is dat een enorm bedrag,’ zegt hij. ‘Het voegt veel meer stress toe aan mijn leven, waar ik prima zonder kan. Ik moet nog steeds rekeningen betalen; we hebben moeite om dat te doen.’

Net als alle schapen ouder dan een jaar hadden Neil’s Welshies elektronische oormerken, maar die zijn makkelijk te verwijderen en te vervangen door nieuwe, terwijl lammeren jonger dan een jaar niet gemerkt zijn. Dat betekent dat het bijna onmogelijk is om een ​​gestolen schaap op te sporen.

Een collega-boer, Neil Cole, die een pachtboerderij runt in Devon, legt uit dat het zelfs in een officieel slachthuis lastig kan zijn om het overzicht te behouden vanwege de enorme hoeveelheid vee die op hun pad komt.

‘In een slachthuis worden soms wel 5.000 tot 10.000 lammeren per dag geslacht,’ zegt de 52-jarige.

‘In theorie zouden de verplaatsingsformulieren die je moet invullen als dieren worden verkocht of geslacht, overeen moeten komen met de oormerken van alle lammeren ouder dan een jaar, maar je kunt oormerken gemakkelijk verwijderen en vervangen. Er zijn allerlei illegale markten voor vlees en als iemand gestolen vee van het ene gebied naar het andere verplaatst om het daar te laten slachten, is het gemakkelijk om te verbergen waar de dieren vandaan komen.’

Samen met zijn broer Matthew en dochter Ida begraast het gezin van Neil Cole al tientallen jaren 2500 acres op Dartmoor, plus het gemeenschappelijke land van hun boerderij tussen Tavistock en Princetown, die gepacht is door het Hertogdom Cornwall. Afgelopen maand zijn er 70 lammeren verloren aan veedieven.

‘Er is altijd wel wat natuurlijk verlies, of het nu door ziekte, verkeersongelukken of hondenbeten komt, maar uiteindelijk vind je die kadavers,’ zegt Neil. ‘Tot nu toe hebben we er nauwelijks een gevonden, wat betekent dat we een derde van het inkomen dat we zouden kunnen verdienen met het houden van schapen, zijn kwijtgeraakt. Je hoeft niet goed te zijn in wiskunde om te weten dat dat niet duurzaam is.’

Honderden mensen hun slaap ontnomen, wat boer Colin Abel ertoe heeft gebracht zich af te vragen ‘of het iemand is met wie je af en toe een biertje drinkt’

Naast die angst is er ook de verontrustende mogelijkheid dat iemand die Neil kent, verantwoordelijk zou kunnen zijn voor zijn benarde situatie.

‘Degene die de lammeren meeneemt, moet over plaatselijke kennis beschikken, goede honden hebben om de dieren bijeen te drijven, uitkijkposten hebben en vervoer hebben, bijvoorbeeld een aanhanger of een vrachtwagen, om de buit weg te brengen,’ zegt hij.

‘Ze weten precies wat ze doen. Het zorgt er wel eens voor dat ik twijfel aan de betrouwbaarheid van de mensen om mij heen.’

Dat geldt ook voor Colin Abel, een boer van de vijfde generatie die vlakbij Neil in Peter Tavy woont, vlak bij Tavistock. Hij is al 40 jaar partner van zijn broers Nicholas en Philip.

De familie heeft een kudde van 5.000 ooien die grazen op 5.000 hectare gemeenschappelijk land op Dartmoor. De afgelopen jaren zijn honderden schapen verloren aan veedieven, waarvan er 550 in 2021 en 400 vorig jaar zijn gestolen.

‘Dat is lastig, want je moet wel goed weten wie de diefstal pleegt en dat moet iemand zijn die de heidevelden goed kent,’ zegt hij.

‘Je vraagt ​​je dan onvermijdelijk af of het wel iemand is met wie je af en toe een biertje drinkt.

‘Je kijkt naar hun nieuwe tractor en je vraagt ​​je af hoe die precies betaald is. Dat is geen prettig gevoel.’

Een recent rapport van de nieuwe National Rural Crime Unit (NRCU) – een team van acht man bestaande uit voormalige politieagenten en landbouwexperts – concludeerde dat er een ‘ondubbelzinnige’ link was tussen georganiseerde bendes en criminaliteit op het platteland. ‘Diefstal van vee is op zichzelf geen nieuw fenomeen, maar de laatste jaren is het een zeer georganiseerde misdaad geworden, waarbij vaak 50 of meer schapen in één keer worden meegenomen,’ legt Hannah Binns uit, een specialist in plattelandszaken bij NFU Mutual, dat de NRCU financiert. ‘Het is een ernstig probleem in het hele land.’

Een woordvoerder van de organisatie vertelde aan de Mail dat het ‘regelmatig’ claims van klanten ontvangt dat er bij één inval meer dan 50 schapen worden meegenomen. Dat zijn aantallen die 15 jaar geleden nog zeldzaam waren.

Martin Beck, een voormalig politieagent die nu de coördinator veediefstal van de NRCU is, zegt: ‘We verzamelen nog steeds gegevens, maar we hebben dit jaar al ongeveer 90 afzonderlijke veediefstallen geregistreerd, waarvan meer dan 60 procent schapen zijn, gevolgd door 20 procent runderen – en dat zijn alleen de diefstallen waarvan we op de hoogte zijn, aangezien niet alles bij de politie wordt gemeld. Dit komt neer op honderden en honderden boerderijdieren per jaar.’

En Paul Stocker, algemeen directeur van de National Sheep Association, zegt dat hoewel veel schapendiefstallen ‘opportunistisch’ blijven, de grotere invallen steevast ‘binnen de industrie’ worden uitgevoerd – dat wil zeggen door boeren of voormalige boeren zelf. ‘Zoals in alle industrieën,’ zegt hij, ‘zijn er gewetenloze mensen – het is zeker niet allemaal wanhoop.’

Zeker niet als er makkelijk geld te verdienen valt.

‘Meestal willen dieven dat de schapen zo snel mogelijk in geld worden omgezet en de makkelijkste en snelste manier om dat te doen is door ze te slachten,’ legt Martin uit.

In sommige gevallen zijn schapen zelfs ter plekke geslacht, op de velden waar ze van gestolen zijn, waarbij dieven de slachtresten achterlieten om te voorkomen dat ze levende dieren hoefden te vervoeren. Dit overkwam boerin Lizzie Monk uit Bromsgrove, Worcestershire, die zegt dat er de afgelopen vijf jaar elk jaar schapen van haar boerderij van 300 acres zijn gestolen en dat ze karkassen, ontdaan van hun vlees, achtergelaten op een plaatselijke heuvel heeft gevonden.

‘Ze hadden hun keel doorgesneden en ze waren gevild,’ zegt ze. ‘Ze hadden alleen de kop en de huid achtergelaten en het vlees meegenomen.’

Dieven zijn zelfs uit op geliefde tamme schapen: in Derby werden in mei vier schapen gestolen van de 38-jarige Laura Windle uit haar dierenasiel, My Pets Palace. Ze denkt dat ze terecht zijn gekomen bij een slachthuis in een achterafstraatje.

‘De prijs voor lamsvlees is dramatisch gestegen. Het is al een tijdje hoog,’ vertelde ze aan de Mail. ‘Het is zo makkelijk gedaan door iemand die weet hoe het moet en ze zouden er een goede prijs voor hebben gekregen, voor de dieren.

‘Er zijn louche types in de landbouwsector die weten hoe ze een dier de keel moeten doorsnijden, en die op die manier een beetje geld proberen te verdienen.

‘Ze weten wat ze doen. Ze weten hoe ze een schaap moeten stelen, hoe ze ze moeten krijgen en hoe ze ze moeten kwijtraken.

‘Het is walgelijk en ontmoedigend.’

En gevaarlijk, aldus Martin Beck, die wijst op de risico’s voor de volksgezondheid die het eten van ongecontroleerd vlees met zich meebrengt, om nog maar te zwijgen van het dierenwelzijn en het risico op ziektes als gevolg van de ongecontroleerde verplaatsing van landbouwhuisdieren.

‘Dit probleem heeft niet alleen gevolgen voor boeren en hun bedrijven,’ zegt hij. ‘Als er ongecontroleerd vlees in de voedselketen terechtkomt, is er een risico op ziekten voor dieren, de industrie en de volksgezondheid.

‘De dieren kunnen worden geslacht onder ongereguleerde en onhygiënische omstandigheden, waarbij de ogen worden gesloten voor het ontbreken van de juiste papieren, terwijl schapen op het moment dat ze worden gestolen mogelijk niet geschikt zijn voor menselijke consumptie, omdat ze nog medicijnen kunnen gebruiken.

‘Als dat zo is, is de kans dat u ziek wordt redelijk groot.’

Boeren vechten terug. Sommigen zijn overgestapt op hightech beveiliging zoals ‘microdotting’ van vachten met verf, die alleen zichtbaar is onder speciale verlichting, het implanteren van tracking devices en zelfs het inzetten van drone patrouilles om dieven af ​​te schrikken.

Maar zoals Colin Abel aangeeft, is het voor elke boer lastig om het op te nemen tegen een georganiseerde bende.

‘Je kunt proberen het moeilijker te maken,’ zegt hij. ‘Maar als ze vastberaden genoeg zijn om ze te nemen, dan kun je niet veel doen.’