Mexicaanse oppositie in senaat verenigt zich tegen hervorming van justitie

Nu de regerende Morena-partij en haar bondgenoten slechts één stem verwijderd zijn van een supermeerderheid in de Mexicaanse Senaat, staan ​​alle 43 oppositiepartijen onder druk van rechtbankmedewerkers en anderen om tegen het voorstel van de regering voor gerechtelijke hervorming te stemmen. Zo willen ze de beoogde grondwetswijzigingen voorkomen.

De oppositiepartijen, vertegenwoordigers van de Nationale Actiepartij (PAN), de Institutionele Revolutionaire Partij (PRI) en de Burgerbeweging (MC), staan ​​ook onder druk van de architect van de hervorming, president Andrés Manuel López Obrador, die hen vrijdag opriep om het initiatief te steunen. Als het wordt goedgekeurd, zouden Mexicaanse burgers rechters van het Hooggerechtshof en andere rechters kunnen kiezen.

Naar verwachting zullen de 128 senatoren volgende week over de hervorming van het rechtsstelsel stemmen, nadat de Kamer van Afgevaardigden deze woensdag heeft goedgekeurd.

Hervorming van het rechtsstelsel zet Mexicaanse Senaat in de schijnwerpers

Senaatsvoorzitter Gerardo Fernández Noroña, senator voor Morena, beweerde woensdag dat de regeringscoalitie al de vereiste tweederdemeerderheid heeft behaald om het wetsvoorstel voor de grondwet goed te keuren.

Alle 43 oppositie-senatoren hebben echter publiekelijk toegezegd tegen de hervorming te stemmen.

De nationale leider van de PRI, Alejandro Moreno, zei vrijdag dat de 43 oppositie-senatoren van Mexico “vastberaden” zijn in hun besluit om de hervorming van het rechtsstelsel niet te steunen. Hij verklaarde dat het niet door de Senaat zal komen.

Twee dagen eerder beweerde Fernández Noroña dat een tweederde meerderheid in de Senaat “gegarandeerd” is voor Morena, de Arbeiderspartij en de Ecologische Groene Partij van Mexico, ook al ligt het aantal zetels dat zij bezetten in de Senaat van 128 leden — 85 — één onder de drempel van de supermeerderheid.

“Ik zou zeggen dat we zelfs een surplus (aan steun) hebben, maar dat zul je op de dag van de stemming zien. Ik geloof dat we boven de tweederde (meerderheid) uitkomen,” zei hij zonder te onthullen welke oppositie-senatoren vóór de hervorming van de rechtspraak zouden stemmen.

Medewerkers van de rechtbank wegen de hervorming van het rechtsstelsel af

Gerechtsmedewerkers uit verschillende staten hebben een protestkamp opgezet buiten het federale Senaatsgebouw in Mexico-Stad, voorafgaand aan de behandeling door de senatoren van het voorstel voor de hervorming van het rechtsstelsel.

Vrijdag marcheerden de medewerkers van de rechterlijke macht ook over de Paseo de la Reforma naar de Senaat, gelegen aan de beroemde boulevard die naar het historische centrum van de hoofdstad leidt.

Aan het einde van de mars riepen ze de 43 oppositiepartijen op om de druk te weerstaan ​​en het voorstel tegen te houden dat López Obrador in februari naar het Congres stuurde.

De medewerkers van de rechtbank stelden dat het hun werkomstandigheden zou beïnvloeden en dat het een bedreiging vormt voor de scheiding der machten en de democratie in Mexico, zoals de Amerikaanse ambassadeur in Mexico, Ken Salazar, beweerde.

“Deze hervorming zal zeer ernstige gevolgen hebben voor onze rechten op alle gebieden — sociale rechten, politieke rechten en ook economische rechten. Daarom zijn we hier,” vertelde Lucero de Alba, een rechter uit Tlaxcala, aan de krant Reforma.

“Dit is een laatste oproep aan onze 43,” zei ze, verwijzend naar de oppositie-senatoren. “Onze 43 hebben al onze steun.”

De Alba stuurde ook een bericht naar twee senatoren die campagne voerden als vertegenwoordigers van de Democratische Revolutiepartij (PRD), maar later besloten zich bij Morena aan te sluiten. Hierdoor kwamen de regeringspartij en haar bondgenoten nog maar één stem tekort voor de felbegeerde supermeerderheid.

“Tegen de twee (senatoren) van PRD zeggen we dat jullie nog steeds de kans hebben om terug te keren naar het (juiste) pad,” zei ze.

De demonstranten beweerden dat Morena door de rechtstreekse verkiezing van rechters uit kandidaten die door de president, het Congres en de rechterlijke macht zijn voorgedragen, de rechterlijke macht kan overnemen en daarmee alle drie de takken van de overheid kan controleren.

“De Senaat van de Republiek heeft misschien wel de grootste verantwoordelijkheid van de afgelopen eeuw”, aldus Ulises Camacho, een gerechtsmedewerker uit San Luis Potosí.

Het kan ‘de republiek in leven houden of haar met één pennenstreek doden’, zei hij.

“Wij kiezen voor de republiek, de scheiding der machten en de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht. Daarom zijn we hier”, zei Camacho.

Hij en andere protesterende medewerkers van de rechtbank betoogden dat de hervorming zal leiden tot politisering van de rechterlijke macht, omdat kandidaten bij rechterlijke verkiezingen campagne moeten voeren voor de functies die zij nastreven.

Critici van de hervorming beweren dat Morena – gezien de ruime steun onder Mexicanen, zoals blijkt uit de recente verkiezingen – de rechtbanken van het land zou kunnen vullen met rechters die sympathie hebben voor de politieke agenda van Morena, en daarmee een belangrijke belemmering voor de uitvoerende en wetgevende macht zou kunnen wegnemen.

López Obrador, de oprichter van Morena, en de verkozen president Claudia Sheinbaum, zijn politieke protégé, hebben de beweringen dat de rechterlijke macht haar onafhankelijkheid zal verliezen, verworpen. In plaats daarvan, zo betoogden ze, is vernieuwing nodig omdat het rechtssysteem van Mexico momenteel geplaagd wordt door corruptie en andere kwalen.

Een van de doelstellingen van de hervorming is ervoor te zorgen dat geen enkele rechter meer verdient dan de president, en dat er een Tuchtcollege voor de rechtspraak wordt opgericht dat rechters kan straffen en zelfs kan ontslaan voor illegaal of ongepast gedrag.

AMLO: ‘De rechterlijke macht is verrot, aangetast door corruptie’

Tijdens zijn ochtendpersconferentie op vrijdag riep López Obrador de senatoren op om ‘het belang van de natie’ voorop te stellen en vóór het voorstel voor gerechtelijke hervorming te stemmen.

“Ik zie dat er veel druk op wetgevers is, ik zie dat (zakenman) Claudio X. González – die de baas is van de maffia van de macht – … openlijk tegen senatoren zegt dat ze tegen de hervorming moeten stemmen,” zei hij.

“Ik wil de senatoren toespreken, met volledig respect, (om hen te vertellen) dat ze onafhankelijk en in vrijheid moeten handelen en de belangen van het volk en de natie boven persoonlijke belangen en partijdige belangen moeten stellen,” zei López Obrador, die nog maar 24 volledige dagen in functie is.

Hij stelde dat het niet in het belang van Mexico is om “een rechterlijke macht te handhaven die onderworpen is aan criminaliteit.”

“De rechterlijke macht is verrot, overspoeld door corruptie. Het verschaft geen gerechtigheid ten behoeve van de bevolking van Mexico. Het is een macht die gekaapt, ingenomen wordt, ten dienste van de georganiseerde misdaad en witteboordencriminaliteit,” zei de president, die boos is geworden door de rechterlijke uitspraak tegen het beleid en de projecten van zijn regering.

“Het is een macht voor de (elitaire en criminele) minderheden, dat is meer dan bewezen. Hoewel er uitzonderingen zijn, domineren corrupte rechters, magistraten en rechters. Dat is niet te verdedigen,” zei hij.

“Waarom zouden we niet inzetten op het vernieuwen van de rechterlijke macht, het zuiveren van corruptie en het zuiveren ervan, zodat er een authentieke rechtsstaat ontstaat?” vroeg López Obrador aan de oppositiepartijen.

“Blijf je buitenlandse bedrijven verdedigen die komen om te plunderen, te stelen, de economie van Mexicanen te beïnvloeden? Blijf je die belangen vertegenwoordigen?” vervolgde hij.

Een verslaggever vroeg López Obrador naar de mogelijkheid dat het Hooggerechtshof een uitspraak zou doen die het Congres ervan weerhoudt de hervorming van de rechterlijke macht te overwegen. Opperrechter Norma Piña heeft hierover advies ingewonnen bij haar collega’s.

“Het zou een aberratie en uiteraard een flagrante schending van de grondwet zijn om het proces van analyse, debat en goedkeuring van de grondwetshervorming te stoppen”, zei hij.

“… Er is geen constitutionele basis, het zou een willekeurige daad zijn, en dit zou het openbare leven beïnvloeden, natuurlijk zou het een authentieke rechtsstaat beïnvloeden. Het zou zijn alsof je kiest voor de wet van de jungle,” zei López Obrador.

‘Rechterlijke macht door volksstemming!’

Niet alleen mensen die tegen het voorstel voor justitiële hervorming zijn, zijn de straat op gegaan. Ook voorstanders van het initiatief deden dat.

Donderdag verzamelden duizenden studenten van openbare en particuliere universiteiten zich buiten het Hooggerechtshof in het historische centrum van Mexico-Stad om hun steun te betuigen aan het wetsvoorstel.

Onder de gezangen die zij schreeuwden waren:

• “Rechterlijke macht door volksstemming!”
• “Juridische hervorming, nationale prioriteit!”
• “Juridische macht, nationale schande!”

Camilo Villareal, een student die tijdens de demonstratie sprak, zei dat de “uitstekende omstandigheden” die momenteel de goedkeuring van de hervorming bevorderen – dat wil zeggen Morena’s sterke meerderheid in beide kamers van het Congres – “het resultaat zijn van het soevereine besluit” dat Mexicaanse burgers op 2 juni bij de stembus namen.

Een meerderheid van de mensen stemde vóór ‘de transformaties die het land eist – diepgaande transformaties, geen gesimuleerde’, zei hij.

Luis Flores, een geschiedenisstudent aan de Nationale Autonome Universiteit, vertelde de krant La Jornada dat de verkiezing van rechters door het volk een “noodzaak” is.

Hij merkte op dat burgers al wetgevers en de president kiezen, en beweerde dat een ander essentieel onderdeel van het ‘democratische systeem’ het kiezen van rechters is.

Rafael Barajas, cartoonist, schrijver en linkse politieke activist, sprak ook tijdens de demonstratie voor het hooggerechtshof van Mexico.

“Dit Hooggerechtshof heeft onlangs 74 wetten (goedgekeurd door) het Congres ongeldig verklaard, wat in strijd is met het principe van de scheiding der machten”, zei hij, waarbij hij opmerkte dat een van de wetten waartegen het oordeelde de Electricity Industry Law was, die de staatseigendom Federal Electricity Commission bevoordeelde ten opzichte van particuliere bedrijven.

De tegenstrijdige standpunten die Mexicanen uit verschillende lagen van de bevolking naar voren brengen, zijn een teken van polarisatie binnen de samenleving over de hervorming van het rechtsstelsel.

Uit een recente peiling bleek dat 52% van de ruim 1.000 bedrijfsleiders de hervorming steunde, terwijl 48% ertegen was.

Een andere peiling onder gewone burgers vond 45% steun voor de hervorming en 24% tegen, waarbij de rest neutraal was of weigerde een mening te geven. Vreemd genoeg ontdekte dezelfde peiling 54% steun voor de benoeming van rechters en 42% steun voor hun populaire verkiezing.

Met reportages van Reforma, La Jornada, Expansión Política, Aristegui Noticias, El Financiero en Milenio