Op de straten van de Mexicaanse stad die geteisterd wordt door een brute en dodelijke drugsbendeoorlog

De zon brandt aan de ochtendhemel, de hitte is intens en de vochtigheid benauwend.

Vliegen zoemen rond onze zwetende voorhoofden terwijl we over een onverharde weg turen, langs zwaarbewapende soldaten en hun gele afzetlint dat in de wind wappert.

Het is de laatste plaats delict: een dubbele moord. Twee mannen werden na zonsopgang gevonden op een onschuldige zijweg in een woonwijk van de stad Culiacan, in het westen van Mexico.

Er vinden in Mexico elke dag moorden plaats die verband houden met bendes, maar dit is anders.

We bevinden ons in de hoofdplaats van het Sinaloa-drugskartel, misschien wel de machtigste criminele bende in dit land van kartels. Dit is geen willekeurige moord door een bende, maar de laatste moord in een oorlog tussen twee leidende partijen van het kartel. Een oorlog die zich over dit land zou kunnen verspreiden en zelfs de grens met de Verenigde Staten zou kunnen overslaan.

Dit is een strijd op leven en dood om de controle over een bedrijf waarvan de tentakels zich over de hele wereld uitstrekken.

De wreedheid, macht, rijkdom en invloed van de Mexicaanse drugskartels zijn goed gedocumenteerd en zelfs vereeuwigd in fictieve en feitelijke films.

Het bekendste kartel hier is misschien wel het Sinaloa-kartel, geleid door Joachim El Chapo Guzman. Hij zit nu gevangen in een Amerikaanse gevangenis, waar hij waarschijnlijk de rest van zijn leven zal doorbrengen.

Maar het Sinaloa-kartel is momenteel verwikkeld in een wrede interne oorlog tussen de twee grootste criminele families: degenen die loyaal zijn aan El Chapo en degenen die zijn voormalige partner-in-crime, Ismael “El Mayo” Zambada, steunen.

Zambada werd in Mexico ontvoerd door een van El Chapo’s zonen en in juli naar de Verenigde Staten gevlogen. Hij werd vervolgens overgedragen aan de autoriteiten en Chapo’s zoon gaf zichzelf aan.

Het was het ultieme verraad. En het zou altijd eindigen zoals het is, met een oorlog tussen de misdaadfamilies.

Ik ben naar Culiacan gekomen, de hoofdstad van de staat Sinaloa en het hoofdkwartier van het kartel, om te beoordelen wat hier de komende dagen, weken, maanden en zelfs jaren kan gebeuren, terwijl de families strijden om de controle over dit miljardenbedrijf dat synoniem staat voor efficiëntie en koelbloedige uitvoering van dit bedrijfsmodel.

Ik bevond me op de laatste crime scene, een dubbele moord, nog een moord door een kartelbende. Het is nu dagelijks.

Een zwaar bewapende colonne van staatspolitie dendert door de straten in een wijk in het oosten van de stad. Ze zorgen voor extra beveiliging rond de plaats delict.

Het soort wapens en pantser dat de politie gebruikt is het soort ding dat je in oorlogen ziet. Het leger is hier ook, en bewaakt de perimeter.

Op een klein zandweggetje liggen de lichamen van twee mannen die bij zonsopgang werden gevonden. Ze liggen met hun gezicht naar beneden, naast elkaar. Een van de mannen heeft zijn armen om de ander heen gelegd, beiden zijn op blote voeten.

Een van hen heeft een klein dekentje over zijn lichaam en een groene plastic zak die zijn gezicht bedekt. Kinderspeelgoed is er bovenop gelegd.

Waarom ze zijn vermoord is niet bekend. En waarom degene die ze vermoord heeft besloot ze in deze positie te laten, is ook onduidelijk.

Maar er worden elke dag mensen vermoord in Culiacan, terwijl deze bendeoorlog steeds heviger wordt. En vaak laten de moordenaars op deze misdaadplekken een bericht achter – in dit geval het speelgoed.

Een groep vrouwen, duidelijk overstuur, arriveert ter plaatse. De twee doden zijn nog niet geïdentificeerd, maar de politie zegt dat de vrouwen familie kunnen zijn, of dat ze vermiste familieleden hebben, en ze zijn gekomen om te kijken of zij het zijn.

Zoveel wreedheid hebben we in Culiacan al jaren niet meer gezien.

De commandant van de politie van de staat Sinaloa die verantwoordelijk is voor de plaats delict, vertelde mij dat als het geweld uitbreekt, iedereen in de stad, in de staat en zelfs daarbuiten er last van heeft.

“Wanneer er gewelddadige gebeurtenissen met grote gevolgen plaatsvinden, en deze zich uitbreiden naar een stad of naar andere delen van de staat, is het zeer goed mogelijk dat dit sociale en economische gevolgen heeft”, aldus commandant Jacobo Guerrero.

“Omdat bedrijven sluiten, kunnen mensen niet naar buiten, en dat heeft gevolgen.”

Forensische agenten arriveren, beoordelen nauwgezet de plaats delict. Ze inspecteren de lichamen, fotograferen ze en proberen vast te stellen hoe de mannen zijn vermoord.

Uiteindelijk worden de lichamen in zakken gedaan, in een wit busje geladen en afgevoerd.

Twee nieuwe moordonderzoeken toegevoegd aan een groeiende lijst.

Als ik door de stad rijd, is het eerste wat me opvalt dat de straten van Culiacan vrijwel verlaten zijn. De hoofdwegen zijn leeg van voertuigen en mensen, en winkels en bedrijven zijn gesloten.

Mensen zijn te bang om naar buiten te gaan – zo simpel is het. En velen van hen vertellen me dat het nu rustiger is dan zelfs op het hoogtepunt van de COVID-pandemie.

Ik heb meer dan tien jaar lang over het Sinaloa-kartel en zijn activiteiten gerapporteerd. Het kartel is eigenlijk een samenvoeging van verschillende misdaadfamilies en misdaadbendes.

Soms willen de betrokkenen graag praten, maar het is heel moeilijk om toegang te krijgen. Daarom moesten we gebruikmaken van onze contacten en onze verslaggevingsgeschiedenis hier om een ontmoeting in Culiacan te regelen.

We kregen een tijdstip en een plaats toegewezen om een ”sicario” van het kartel te ontmoeten, een huurmoordenaar die senior genoeg was om namens zijn leiderschap te spreken.

Hij leidde me naar een huis in een slecht verlichte straat, langs hun woeste honden die naar ons snauwden door de ijzeren tralies van de beveiligingspoorten. Binnen legde hij uit dat we in een safehouse zaten voor de “sicarios” waar ze hun moorden op rivaliserende bendeleden plannen.

De man, die zichzelf Tony noemde, was oorspronkelijk lid van de criminele Chapo-familie. Hij zegt echter dat ze zo’n groot deel van zijn drugshandel afpakten dat hij besloot zich aan te sluiten bij de Mayo-familie, omdat zij eerlijker zijn.

“Eerlijk gezegd is het hele probleem, het probleem hier in Sinaloa, afpersing: mensen laten betalen om te werken, winkels laten betalen, mensen niet vrij laten werken,” legde hij mij uit.

“Ik bedoel, toen ik begon met werken in het kartel, kon ik mijn werk vrij doen, en nu kan ik niet werken of moet ik 80% betalen om te werken. Ze laten me betalen om te werken, ik moet betalen om te werken in het kartel.”

We kregen gezelschap van nog een gemaskerde sicario, die geen naam wilde opgeven – vals of niet.

Wat vanaf het begin duidelijk was, was dat ze zich in een oorlog bevonden die veel levens zou kosten, zelfs hun eigen leven.

“In deze business is niemand onmisbaar. In deze business wordt één persoon vermoord en staat er een ander klaar om zijn plaats in te nemen,” vertelde de tweede man mij.

Ze beweren allebei dat dit nog wel een, twee of zelfs drie jaar kan duren. En dat het gewoon niet zal stoppen totdat de rekening is vereffend.

“Tony” zegt dat Chapo’s factie zo’n 2.000 tot 3.000 mensen telt, en Mayo’s zo’n 5.000 tot 6.000.

“Dit zal eindigen… als er nog maar één kant over is, moet een van hen als winnaar uit de strijd komen”, voegde hij toe.

De twee misdaadfamilies tellen hun beschikbare schutters misschien in de duizenden, ze zijn misschien loyaal, maar ze worden ook als volkomen vervangbaar beschouwd door hun misdaadbazen. En de uitval in een oorlog als deze is verschrikkelijk.

In zulke tijden is het volgens ons steeds gebruikelijker om onschuldige jongemannen te ontvoeren en hen te dwingen om te vechten.

Kort na aankomst in Culiacan werd de zoon van een beroemde lokale journalist samen met twee van zijn vrienden door het kartel ontvoerd.

De journalist vreesde dat hij zijn zoon voorgoed kwijt was en nam onmiddellijk contact op met nieuwsorganisaties in Sinaloa en de autoriteiten om hulp te vragen.

Het lijkt erop dat er druk op het kartel werd uitgeoefend en de zoon werd binnen een dag vrijgelaten. Hij had geluk, om het zachtjes uit te drukken. Er zouden maar weinig anderen zijn, zijn twee vrienden worden zelfs nog steeds vermist.

Ik vroeg “Tony” en zijn collega naar deze praktijk en zij bevestigden dat dit inderdaad gebeurde, wat misschien niet zo verrassend was. Ze beweerden dat hun factie er niet bij betrokken was en gaven de Chapos de schuld.

Lees meer
Dodelijke Sinaloa-kartel-territoriumstrijd dwingt scholen tot sluiting, nationale feestdag afgelast
Zoon van El Chapo ‘misleidde vermeende kartelbaas om naar de VS te vliegen vóór hun arrestaties’

“Dat klopt, we weten hiervan, we weten dat dit gebeurt en het is een schande, dingen zouden niet zo moeten zijn, maar dingen gebeuren om een reden, dit zijn dingen die moeten gebeuren,” antwoordde hij.

“Je moet goed voor jezelf zorgen, de persoon met wie je bent kennen en aan wiens kant je staat.”

Een expert op het gebied van de activiteiten van het Sinaloa-kartel is auteur en journalist Miguel Angel Vega, die uit Culiacan komt. Ik ken hem al tien jaar en we hebben vaak nauw samengewerkt.

We spraken over recente ontwikkelingen in zijn geboortestad.

“Dit zal niet ophouden, want dit is een woeste markt, waar veel geld mee gemoeid is en de mensen blijven komen”, zei hij.

“Als iemand wordt gearresteerd of gedood, zal iemand anders de macht overnemen. Ik denk niet dat dit zal stoppen, dit zal zeker doorgaan.”

Hij vertelde me dat hij nog nooit zoiets had gezien als de binnenlandse oorlog die zich hier ontwikkelt en waarschuwde me dat er nog ongekend geweld zou kunnen ontstaan.

“Onder nieuw leiderschap, nieuw management, het hele gebeuren, dat betekent bloed – mensen gaan sterven. Elke keer dat er verandering is, sterven er mensen,” zei Vega.

“En dan heb ik het niet alleen over schutters die op elkaar schieten, maar ook over de maatschappij en de nevenschade. Dat is de situatie waar we hier bang voor zijn.”

Soms raken de veiligheidstroepen zelf in de problemen.

De ochtend dat we aankwamen, was een militair konvooi net in gevecht geraakt met een konvooi van kartelleden die door de stad reden in vier pantservoertuigen. Het is onduidelijk wie het eerst schoot, maar er brak een vuurgevecht uit tussen de twee konvooien.

De schutters van het kartel lieten een van hun pantservoertuigen achter. De voorruit en de carrosserie zaten vol kogels.